Τι προβλέπει η νομοθεσία για τις αναλύσεις μελιού

 

Η νομοθεσία για το μέλι που διακινείται στην αγορά είναι συγκεκριμένη και αυστηρή. Πιο συγκεκριμένα στην Ευρωπαϊκή οδηγία 2001/110 αναφέρονται αναλυτικά οι παράμετροι που θα πρέπει απαραιτήτως να ελέγχονται και τα ανώτατα επιτρεπτά όρια τους. Ας γνωρίσουμε λοιπόν πιο αναλυτικά τις συγκεκριμένες παραμέτρους.

1) Υγρασία: η υγρασία δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσοστό του 20% για την πλειονότητα των μελιών, το 23% για το μέλι ερείκης και το 18.5% για το μέλι ελάτης. Η επιπλέον υγρασία οφείλεται κυρίως σε κακή φύλαξη και παλαιότητα του μελιού και σπανιότερα σε νοθεία με προσθήκη νερού για αύξηση του βάρους. Η περίσσεια νερού οδηγεί σε ξίνισμα του μελιού.

2) Περιεκτικότητα σε μη υδατοδιαλυτές ουσίες: Γενικά όχι περισσότερο από 0.1% και για μέλι πίεσης όχι περισσότερο από 0.5%. Προσοχή λοιπόν στους παραγωγούς που αφήνουν στο μέλι τους υπολείμματα για διαφόρους λόγους καθώς η νομοθεσία δεν το επιτρέπει.

3) Περιεκτικότητα σε γλυκόζη και φρουκτόζη: Αποτελούν τα καλά σάκχαρα του μελιού και για αυτό η νομοθεσία επιβάλλει το άθροισμα τους να είναι μεγαλύτερο από 60% για μέλια ανθέων ή 45% για μέλια μελιτώματος ή μείγμα μελιτώματος με άνθη. Ο λόγος για αυτή τη διαφορά είναι ότι από φυσικού τους τα μέλια μελιτώματος περιέχουν λιγότερα σάκχαρα.

4) Αγωγιμότητα: Ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος και για την κατάταξη του μελιού. Υπάρχει μεγάλο μπέρδεμα με τη συγκεκριμένη παράμετρο. Γενικά αυτό που ισχύει είναι ότι μέλια μελιτώματος πρέπει να έχουν αγωγιμότητα μεγαλύτερη από 0.8 mS/cm ενώ τα μέλια ανθέων η αγωγιμότητα πρέπει να είναι μικρότερη από 0.8 mS/cm. Εξαίρεση από αυτόν τον κανόνα αποτελούν τα μέλια κουμαριά (Arbutus unedo), ερείκη (Erica), ευκάλυπτος, φιλύρα (Tilia spp), καλούνα ή κοινή (Calluna vulgaris), Manuka ή Jelly bush (leptospermum), φυτό τσαγιού (Melaleuca spp.) που μπορούν να έχουν αγωγιμότητα και μεγαλύτερη από 0.8 mS/cm. 

Σε ότι αφορά την αγωγιμότητα υπάρχει και ειδική κατηγοριοποίηση ανάλογα με το είδος του μελιού. Έτσι το μέλι πεύκου πρέπει να έχει αγωγιμότητα >0.9 mS/cm, το μέλι ελάτης >1.0 mS/cm, το μέλι καστανιάς >1.1 mS/cm, το μέλι θυμάρι <0.6 mS/cm και το μέλι πορτοκαλιάς <0.45 mS/cm. 

5) Περιεκτικότητα σε σακχαρόζη: Η περιεκτικότητα σε σακχαρόζη δεν πρέπει να ξεπερνάει το 5%. Ιδιαίτερη συζήτηση χωράει σε αυτό το θέμα. Στα ελληνικά μέλια λόγω καλής πρακτικής από τους μελισσοκόμους η περιεκτικότητα σε σακχαρόζη σπάνια ξεπερνάει το 1%. Η σακχαρόζη είναι σε υψηλά επίπεδα όταν χρησιμοποιούνται μελισσοτροφές και ιδιαίτερα όταν οι μελισσοτροφές (βανίλια κλπ) προστίθενται σε λάθος περιόδους. Επομένως αυτό το υψηλό όριο εξυπηρετεί μέλια από χώρες που γίνεται κακή πρακτική. Για παράδειγμα το πολυσυζητημένο μέλι Manuka έχει περιεκτικότητα σε σακχαρόζη κοντά στο 5% και σε πολλές περιπτώσεις το ξεπερνάει.  

6) Περιεκτικότητα σε HMF: Η HMF είναι παραπροϊόν μετατροπής της σακχαρόζης σε γλυκόζη και φρουκτόζη. Η ανώτατη τιμή είναι τα 40 mg/kg. Μέλια που έχουν θερμανθεί για να αποκρυσταλλωθούν έχουν υψηλή τιμή HMF. Επίσης υψηλή τιμή HMF εμφανίζουν μέλια όπου οι μελισσοκόμοι έχουν χρησιμοποιήσει τροφές, ενώ αυξημένη αλλά όχι πολύ υψηλή τιμή εμφανίζουν παλαιωμένα μέλια.

7) Δείκτης Διαστάσης: Τα μέλια θα πρέπει να έχουν τιμή ενεργότητας διαστάσης μεγαλύτερη από 8, με εξαίρεση το μέλι πορτοκαλιάς που πρέπει να έχει τιμή >3. Η διαστάση μειώνεται με τη θέρμανση και την παλαίωση. Η διαστάση σε συνδυασμό με την τιμή σακχαρόζης και την τιμή HMF μπορούν να αποτελέσουν δείκτη νοθείας.

8) Ελεύθερα οξέα: Η τιμή τους δεν πρέπει να ξεπερνάει τα 50 meq/kg δείγματος. Αυξημένη οξύτητα εμφανίζουν τα μέλια μελιτώματος και τα παλαιωμένα μέλια.

9) Γυρεοσκοπική ανάλυση: Είναι απαραίτητη όταν το μέλι χαρακτηρίζεται επί της ετικέτας ως προς τη βοτανική του προέλευση (π.χ μέλι θυμάρι, πεύκου κλπ).

10) Διαθρεπτική επισήμανση: Το μέλι είναι φυσικό προϊόν οπότε σύμφωνα με τον 1169/2011 δεν απαιτείται διαθρεπτική επισήμανση. Παρ όλα αυτά, υπάρχουν περιπτώσεις όπου αυτή ζητείται, όπως για παράδειγμα η εξαγωγή στις ΗΠΑ και τον Καναδά, όπου απαιτούνται και επιπλέον οι εξής αναλύσεις: Βιταμίνη D, ασβέστιο, κάλιο και σίδηρο.

11) Επιπλέον αναλύσεις: Ανάλογα με τη χώρα διακίνησης ή εξαγωγής μπορεί να σας ζητήσουν και ανάλυση φυτοφαρμάκων και αντιβιοτικών που μπορεί να έχουν χρησιμοποιηθεί για την καταπολέμηση της βαρρόα και άλλων περιπτώσεων.

 

Αν σας αρέσουν τα άρθρα μας ακολουθήστε μας στο facebook και κάντε εγγραφή στο κανάλι μας στο youtube

Επιμέλεια σύνταξης: Ιωάννης Πασιάς - Διδάκτωρ Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών

Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλούμε μπέιτε στο www.pasiaslab.gr